Teoria przekładu nie ma najlepszej prasy. Obydwa człony składające się na nazwę tej gałęzi wiedzy z różnych przyczyn traktowane są z rezerwą, a ich zestawienie raczej pogłębia, niż usuwa wątpliwości. Już samo tłumaczenie – w podstawowym, praktycznym wymiarze – jest zjawiskiem, które nawet w humanistyce często pomija się milczeniem.
(...)
Dwanaście rozmów z tłumaczkami i pięć rozmów z tłumaczami, zebranych przez Adama Pluszkę pod żartobliwym, ale i językowo żywym tytułem Wte i wewte1, uderza różnorodnością postaw i perspektyw. Każda z około dwudziestostronicowych rozmów naświetla inny aspekt tłumaczenia, widziany oczyma innego tłumacza, z innym zapleczem i bagażem doświadczeń.
(...)
Kilka dat: właśnie mija półwiecze od publikacji artykułu Poetyka przekładu artystycznego1, w którym młody badacz tłumaczenia literackiego – i tłumacz poezji – Edward Balcerzan postulował, że poetyka przekładu winna się stać przedmiotem gruntownych badań literackich.
(...)
– ang. translation universals – termin wprowadzony przez Monę Baker w związku z jej hipotezą o istnieniu cech językowych występujących z zauważalnie większą częstotliwością w tekstach tłumaczonych niż w tekstach niebędących przekładami, przy czym cechy te nie wynikają z wpływu języka oryginału na język przekładu.
(...)
1. Bariery
Haiku, gatunek miniatury wywodzący się z poezji starojapońskiej, stał się synonimem krótkiego wiersza, często traktowanego niepoważnie. W powszechnym odbiorze często mylony jest z aforyzmem, fraszką, nieskomplikowaną poetycką zabawą.
(...)
Przez większą część zeszłego stulecia zarówno [anglojęzyczni] recenzenci, jak i zwykli czytelnicy, chcąc podkreślić wybitność danego przekładu, stwierdzali zazwyczaj, że brzmi on tak, jakby oryginalnie został napisany po angielsku.
(...)
Kontakt z literaturą, jak każda forma kontaktu, rozgrywa się zawsze na rozpiętości przyjemnego i nieprzyjemnego. Czytanie oraz tłumaczenie to czynności angażujące doświadczające ciało – stany somatyczne, sensualne oraz seksualne.
(...)
Założenia i cele
Niniejszy artykuł stanowi próbę zbadania relacji zachodzących między pojęciami jakości i seryjności w tłumaczeniu literackim. Moim celem nie będzie wszakże ocena stopnia „doskonałości” tekstu docelowego na sposób normatywny, lecz raczej wymodelowanie ewentualnych regularności dających się zaobserwować w poetyce przekładu.
(...)
Powieść Fiodora Dostojewskiego pt. Bracia Karamazow funkcjonuje w polskiej literaturze od 1913 roku, czyli od momentu wydania pierwszego przekładu autorstwa Barbary Beaupré (choć wcześniej tłumaczono też i wydawano jako odrębne dzieło rozdział o Wielkim Inkwizytorze1).
(...)