Teorie

Trzy warianty drogi na Daleki Wschód. Wokół strategii kreowania różnicy kulturowej w polskim podróżopisarstwie (XVIII–XIX wiek)

Podróżopisarstwo stanowi gałąź piśmiennictwa nastręczającą wyjątkowo wiele trudności próbom teoretycznych, metodologicznych, genologicznych czy poetologicznych klasyfikacji. W kanonicznej pomocy filologa, Słowniku terminów literackich, Janusz Sławiński przyjął jedną z możliwie najszerszych definicji, uznając, że podróżopisarstwo rozgrywa się między biegunami relacji „o charakterze w pełni dokumentarnym” a opowieści o podróżach zmyślonych, tak realistycznych, jak i fantastycznych[1]. (...)

„Złoty wiek”: oddalenia, przekroje. 80 lat anglosaskiej klasyki dla dzieci i 150 lat jej przekładów na język polski w trzech makroperspektywach

Zamiast wstępu

W angielskiej literaturze dla dzieci epokę od Carrolla do Milne’a zwykło się określać mianem „złotego wieku” [Golden Age] z więcej niż jednego słusznego powodu. Pomijając nawet samą jakość utworów literackich, faktem pozostaje, że wiele z nich osadzone jest w czasach odległych, gdy wszystko było lepsze i piękniejsze. (...)

Kulturowo, lokalnie. Kilka uwag o badaniu literatury polskiej po II wojnie światowej

Pisanie o literaturze PRL1 wymaga pokonania trudności trojakiego (co najmniej) rodzaju. Pierwsze są natury metodologicznej i wiążą się z dyskusyjnym współcześnie statusem humanistyki. W ostatnich kilku dziesięcioleciach utraciła ona pewność języka, którego neutralności nie sposób zakładać, i przedmiotu badań, czyli samej literatury, której granice uległy daleko idącemu przesunięciu, obejmując zwłaszcza obszary kultury popularnej, masowej. (...)

Na falach, lądach, marginesach. O metaforach i możliwościach feministycznej historii literatury

Rytm feminizmu jako emancypacyjnego ruchu społecznego wyznacza metaforyka i dynamika fal – fala pierwsza, fala druga, fala trzecia[1]… Dotyczy to rzecz jasna rzeczywistości Stanów Zjednoczonych i Europy Zachodniej, ale w polskim kontekście, także – co interesuje mnie tutaj najbardziej – w ramach literaturoznawstwa, falowanie feminizmu ma skomplikowane znaczenia, które pozostają istotne dla sposobów mówienia o tradycji, historii i współczesności literatury kobiet. (...)