— a productive semantic homonym with various equivalents in Latin: 1) fons – a place, from which water flows out onto the earth’s surface; a spring; a fount; 2) radix – root; core; line of ancestry; that which forms the beginning of something; reason; provenance; 3) origo – genesis, beginning, origin, reason, lineage; 4) principium – beginning, initiation. (...)
There is no doubt that French literary scholarship advanced the concept of intertextuality considerably in the second half of the 20th century. In 1966, in an issue of the legendary magazine Tel Quel, Julia Kristeva published an article entitled “Le mot, le dialogue, le roman” (Word, Dialogue, and Novel) in which readers found a statement revolutionary for its time: “tout texte se construit comme une mosaïque de citations, tout texte est absorption et transformation d’un autre texte” (each text is constructed like a mosaic of quotations, each text is the absorption and transformation of another text). (...)
– propozycja terminologiczna utworzona od łacińskiego ars poetica, sztuka poetycka. Stosując kryterium gatunkowo-tematyczne, można nią objąć co najmniej trzy rodzaje tekstów literackich i metaliterackich tworzących w zachodnim uniwersum kulturowym wyraziste continuum od antyku po teraźniejszość: 1) klasyczne poetyki normatywno-opisowe kodyfikujące zasady uprawiania różnogatunkowej twórczości literackiej; 2) właściwe dla liryki modernistycznej wiersze autorefleksyjne poświęcone różnie rozumianej istocie sztuki poetyckiej, często – lecz nie obligatoryjnie – zatytułowane Ars poetica; 3) samouczki i poradniki twórczego pisania adresowane do niezawodowych autorów i autorek; także eseistykę poświęconą tajnikom warsztatu pisarskiego. (...)
Przegląd wypowiedzi teoretycznych dotykających zagadnienia listu w polskojęzycznym dyskursie literaturoznawczym XX wieku pozwala uwypuklić wszystkie te akcenty przemian teorii, których kontynuacją (ale nie zwieńczeniem) jest tzw. (...)
Termin „pustka” jest obecny w różnych dziedzinach myśli: od nauk ścisłych i technicznych, przez przyrodnicze, psychologiczne i społeczne, aż po teologiczne czy filozoficzne1)Multidyscyplinarność tej kategorii poświadczają chociażby wieloautorskie tomy skoncentrowane wokół problemu pustki, których poszczególne artykuły istotnie różnią się przyjmowanymi perspektywami badawczymi; mowa o zbiorach: Wszechświat, bezład, pustka, red. (...)
– transdyscyplinarny termin stosowany przez przedstawicieli rozmaitych dziedzin nauki, odsyła do całej gamy mniej lub bardziej pokrewnych zjawisk, których wspólnym fundamentem jest zasada intersensualności. Synestezja to, najogólniej mówiąc, twórczy „dialog zmysłów”, w obrębie którego skojarzeniu, splątaniu i obustronnej kontaminacji ulegają rozmaite kanały sensualne. (...)
– in Latin, the art of poetry. Using the criteria of genre and theme, it can be used to define at least three types of literary and metaliterary texts that form a clearly defined continuum from antiquity to the present day in the cultural universe of the West: 1) classical normative and descriptive poetics, codifying the rules governing literary creation in various genres; 2) a specific type of self-reflexive modernist lyric poem devoted to expounding diverse views on the essence of art, often–but not necessarily–entitled “Ars poetica”; 3) self-instruction manuals and guidebooks for creative writing, intended for amateur authors, as well as essays devoted to the secrets of the writer’s craft. (...)
A survey of theoretical statements concerning the letter in twentieth-century Polish literature studies discourse can help us bring into relief all of the elements of the transmutations in theory whose continuation (but not culmination) is the so-called cultural turn and a variety of interpretative practices that together form the panorama twenty-first century literature studies. (...)
The concept of emptiness, or the void, is used in various disciplines: from the natural and social sciences (including psychology) to the fields of theology and philosophy;1)The anthologies of articles written from widely differing perspectives by various scholars on the problem of the void testify to the multidisciplinary nature of this category: see Wszechświat, bezład, pustka (Universe, Chaos, Void), ed. (...)
– a term used by scholars in various fields, refers to a whole range of related phenomena whose common underlying principle is the interaction of the senses. Generally speaking, it describes a creative “dialogue of the senses,”1)Słownik terminów literackich (Dictionary of Literary Terms), ed. (...)